Walter Benjamin Brecht'i Anlamak kitap eleştirisi takdim ve özet

Brecht'i Anlamak

II. Dünya savaşı esnasında Hitler Almanyasından kaçarken yolda ölen, Yahudi, sosyalist ve bir arlar siyonizme bulaşmış Walter Benjamin tarafından, Bertolt Brecht hakkında bir tanımlama kitabı diyebiliriz.

Bu ikili çok uzun yıllar çok iyi arkadaştırlar. Benjamin'de tıpkı Brecht gibi sosyalizm için çabalamıştır ama Brecht'ten farkı zaman zaman kraldan çok kralcı olması ve siyonizmle çok yakın ilişkisi onun kendisiyle çelişmesine neden olmuştur.

Kitap'ta Brecht'in vermiş olduğu eserler ile ilgili açıklayıcı deneme yazıları mevcuttur. Özellikle Brecht'in tiyatro ve epik tiyatro üzerine kaleme aldığı eserler bir bütün içerisinde ve sosyalizm nazarında değinilmiştir.

Bence Walter Benjamin'in, Brecht'ten en büyük eksiği olaylara kendini çok fazla kaptırıyor olması ve anladığım kadarıyla hemen oluşçu bir tavırla hareket etmesi, bu olmadığında vazgeçip umutsuz olmasıdır. Nitekim intihar ettiği Fransa-İspanya sınırında da yaşadığı bunalımı ben okuduğum kadarıyla böyle yorumluyorum.

Bertolt Brecht'i  DW'de ki almanca dersleri esnasında tanımıştım, özellikle Sustalı Mc hikayesi diye kafamda yer edinen 3 kuruşluk opera (dreigroschenoper) merakımı celbetmişti

Kütüphane rafları içerisinde dolanırken W. Benjamin'in bu eserine rastlayınca bayağı meraklandım doğrusu. Eserin dili biraz sorunlu geldi özellikle ilk 3 yazı olan Brecht'in epik tiyatro üzerine yorumlamaları neredeyse anlayamadım ama 3-5 kırıntı kalmıştır diye düşünüyorum.

Daha sonra Brecht hakkında genel değerlendirmeler yapan W. Benjamin benim Brecht'i ikinci gözden daha rahat tanımamı sağlayacak bir kolaylaştırıcı rolünü görmüştür.

Eser sayesinde şunu farkettim ki Brecht sıkı bir sosyalist ve realist. W. Benjamin'de ise sosyalistlik bile sırıtıyor Brecht o dönem dünyada örneği bulunan Sovyet modelini kafasındaki sosyalizm modeline uymadığı için eleştirilecek hangi yönü varsa eleştirmiş ama Benjamin de buna göremedim.

Tabi şunu atlamayalım Brecht kapitalizm'i yerden yere vuruyor, otoriterleşme noktasında ise eserde bir kaç yerde Stalin üzerinden ve Troçki'nin sonuna ilişkin eleştiriler de mevcut.

Brecht'in şiirleri eserde benim ilk okuduğum ve zihnimde oluşan anlama göre bayağı ters yorumlanmış Benjamin tarafından, ya da zihniyet farkı diyelim.

Sanırım bir müslüman kafa ile sosyalist kafanın yorumlama farkı olsa gerek...

Ya da sen anlayamamışsın diyebilirsiniz.

Gerçi yazılan eserler her okuyucusu için farklı minvallerde mana taşıdığı için bunu da hoş görmek lazım.

Kafam'da en çok yer tutan bölüm ise W. Benjamin'in Brecht ile konuşmalar adını verdiği son bölüm oldu. Burada Brecht'i bizzat kendisinden ve daha yakinen tanıya bilme imkanım olduğunu düşünüyorum.

Tabi iddia etmiyorum iyi tanıdım diye.

Walter Benjamin'in daha önce Brecht tanımlaması için verdiği bir ifadenin altını çizmiştim, oraya bu sebeple tekrar dönüyorum:

"Böylelikle Brecht, kimsenin yapmadığını yaparak tekrar tekrar baş kaldırmıştır. Bu, aynı zamanda bir diyalektçinin ayırt edici özelliğidir". (Her usta sanatçı da bir diyalektikçi gizlidir.) ardında Andre Gide'nin bir sözünü alıntılayarak Brecht'in hayat öyküsünü kısaca bir özetini sunar bize; "Bir kez gerçekleştirdiğiniz atılımın ileri ki uğraşlarınızda işe yaramasını sağlayın"   

Son kelamımızı da Brecht'in hayat felsefesinin taşlarından bir söz ile nihayete erdirelim:

"Toplum dışı olana değil, topluma karşı olana karşıyım ben"

Eserin Bölümleri

Brecht üzerine bir radyo konuşması

Epik Tiyatro nedir -1?

Epik Tiyatro nedir -2?

Epik Tiyatro kuramı üzerine çalışmalar

Epik Tiyatroda bir aile oyunu

Proteleryadan bahsetmenin yasak olduğu ülke

Brecht üzerine

"Brecht'in şiirleri üzerine yorumlar";"Şehir sakinlerinin el kitabı üzerine" ve "Çalışmalar üzerine"adlı yorumlar
"Ta o Te Ching... Efsanesi" üzerine adlı yorum ve Bütün diğer yorumlar
"Brecht'in Beş Paralık Romanı"
Üretici olarak sanat
Brecht ile Konuşmala