Affetmek ile ilgili yaralanılacak kaynaklar

Affetme kavramı üzerinde ilmi açıdan  ve özellikle pozitif psikoloji bağlamında yararlanılabilecek kaynakların bir özet dökümüdür.

İlk olarak Marmara İlahiyat Fakültesinde Ali Ayten Hocanın din ve pozitif psikoloji kapsamında affetme çalışması
Ayten, Ali, Affedicilik ve Din: Affetme Eğilimi ve Dindarlıkla İlişkisi Üzerine Bir Amprik Araştırma, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi: 37/2, 2009

Hacettep Üniversitesinden Yrd Doç. Dr. Aslı Bugay  hocanın doktora tezi
Doktora, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, 2010, Ankara, Türkiye
Tez başlığı: Kendini Affetmeyi Yordayan Sosyo-Bilişsel, Duygusal, Davranışsal Faktörlerin
 İncelenmesi (Investigation of Social-cognitive, Emotional and Behavioral Variables as
 Predictors of Self-forgiveness) (Danışmanı: Prof. Dr. Ayhan Demir)

Hacettepe Üniversitesi Affetmeyi Geliştirme Gurubunun kurucuları olan Yrd. Doç. Dr Aslı Bugay ve Aykut Demir in ortaklaşa yazdıkları makaleler ve Sempozyum bildirimleri:  

(Aslı Bugay ve Aykut Demir )Bugay, A. & Demir, A. (2012). Affetme Arttırılabilinir mi? : Affetmeyi Geliştirme Grubu [Can
 be forgiveness increased?: Forgiveness Enrichment Group. ]. Türk Psikolojik Danışma ve
 Rehberlik Dergisi, 4(37), 96-106.

(Aslı Bugay ve Aykut Demir )Bugay, A. & Demir, A (2010). Hataya iliskin özelliklerin başkasını affetmeyi yordaması [The 

features of transgression as predictors of forgiveness of others] Türk Psikolojik Danışma 

ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 8-17

(Aslı Bugay ve Aykut Demir )Bugay, A. & Demir, A (2011). Yaşam doyumu ile affetme arasındaki ilişkide ruminasyon 
eğiliminin aracı rolü. XI. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, İzmir, 3-5
 Ekim, sf.65.

(Aslı Bugay ve Aykut Demir )Bugay, A. & Demir, A (2010). Hataya iliskin özelliklerin başkasını affetmeyi yordaması [The
features of transgression as predictors of forgiveness of others] Türk Psikolojik Danışma
ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 8-17

Kitap olarak

1- Amerikalı Uzman Psikiyatrist Edward Hallowal in dilimizede çevrilmiş "Affetmek Üzerine" adlı eseri

Not: liste ye yeni kaynaklara ulaştıkça güncellenecektir.

AFFETME “pozitif psikoloji bağlamında affetme eylemi

2013/2014 eğitim yılı bahar döneminde aldığım Ahlak psikolojisi dersinde  "Affetme" eylemini pozitif  psikoloji bağlamında ele alarak yaptığım bir ödevi paylaşıyorum.  Ödev içerik bakımında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Din Psikolojisi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Ayten hocanın yaptığı çalışmalardan ve özellikle Uzman Psikiyatr Edward M. Hallowal un dilimize "Affetmek Üzerine" diye çevrilen kitabı üzerinden gidilerek ele alınmıştır. Bunun nedeni dilimizde özellikle "affetme kavramı" daha çok ilahiyat alanında ele alınmıştır; burada insan ilişkilerinden ziyade Kul ve Yaratıcı arasındaki  ilişki noktası üzerinde durularak, Cenab-ı Allahın rahmet ve merhamet sıfatlarının tecellisi üzerinden çalışmalar üretilmiştir. Onun dışında ise gene ilahiyat ve eğitim bilimlerinde Değerler eğitimi kapsamında alt başlık olarak kısıtlı ve sınırlı sayıda araştırma ve incelemeye konu edinilmiştir. Psikoloji ve bir insan davranışı bağlamında ise bu durum şuan için çok iç açıcı gözükmemektedir. türkçe olarak yapılmış bilimsel araştırma sayısı bir elin parmaklarını henüz geçebilmiştir. (tabi her şeyi sadece pozitivist temelli bir bilim kafasıyla açıklamak gibi bir düşünce yada fikriyatımız kesinlikle yoktur.) Bu kapsamda özellikle Hacettep üniversitesinde kurulan Affetmeyi geliştirme grubu şu an için en önemli çalışmaları yürüten bilimsel ekip olarak dikkat çekmektedir. "Affetme Arttırılabilinir mi?" "Hataya iliskin özelliklerin başkasını affetmeyi yordaması" gibi makaleler bize yardımcı olmaktadır.

Onun dışında da Marmara İlahiyat Din psikolojisi bölümünden Ali Ayten hocanın affetme ve dindarlık eğilim araştırmaları da ilgililer için kaynak olarak kullanılabilmektedir.
Bu çalışmamızda Öncelik pozitif psikoloji bağlamında olduğu için dinsel içerikler göz ardı edilmese de, Yaratıcı kul ekseninden ziyade kulların birbirleriyle ilişkiler dikkate alındığı için çok fazla atıf yapılmamıştır. Bir lisans öğrencisi tarafından ödev maksadıyla hazırlanmış bir çalışma olduğunu ve kişisel görüş ve değerlendirmelerden ziyade bolca alıntılar ile bir derleme çalışmasının yapıldığı da unutulmamalıdır. Çalışmada kullanılan alıntı ve dipnotlar kaynak gösterilerek alıntılanmıştır. Buna rağmen gözden kaçan bir durumun olma ihtimali her zaman için mevcut olabileceğini de unutulmamasını rica ederiz. Yapılan bu çalışmayı bir sonraki özellikle daha basit yapılacak ödev ve araştırmalara bir fikir vermesi amacıyla yayınlıyoruz. Ödevden her türlü alıntı yapmak serbesttir. Yapılan alıntılarda kaynaklarında göz ardı edilmemesi alıntı yapacak kişi için bir fikri mülkiyet hakkı doğurmaması için önemlidir.

M.T.G. Nisan 2014

AFFETME

“pozitif psikoloji bağlamında affetme eylemi”

( Ahlak Psikolojisi Ders Ödevi)

İstanbul, 2014

   Affetmek dilimize ’afv’ kökünden Arapçadan geçmiş bir kelimedir. Afv kelimesi; birinin suçunu bağışlama, özür dileme, görevden alma[1], mazur tutma, istismar etme[2] gibi anlamalara gelmektedir.

  Afv kelimesinden türeyen “affetmek” ise sonuç itibariyle bir ceza gerektiren, suç, kusur kabahat veya günah için ceza vermekten vazgeçmek, bağışlamak, kendisine karşı kötü kırıcı veya kaba davranışı olmamış saymak, özrünü kabul etmemek, mazur görmek[3], vazifesine son vermek, azletmek[4] anlamlarına gelmektedir.

  Terim olarak ise; ahlaki bir erdem. İnsani bir incelik, insanın iç dünyasında “sürekli salınım halindeki gönül sarkacı”nın yakalamaya uğraştığı “denge ve kıvam” hali. Belki de hayat denen, uzun, karmaşık temellerden biri. Olup biteni, farklı bir şekilde kavramam ve karşılama biçimidir.[5]  

Sözlüklerde affetme ile ilgili, “affedilme” ”affedilmek” ”affetme” ”affetmek” ”affetmemek” “affettirme” ”affettirmek” ”affeyleme” ”affeylemek” ”affolunma” ”affolunmak” ”af” ”afv” ”aff” ”affediliş” ”affetmez” ”afüv”  gibi ikisi olumsuz on beşi olumlu manada on yedi sözlük ve terim anlamı mevcuttur.

  Bir tek kökten bile bu kadar farklı terim manaları taşıyan ama neredeyse hepsi aynı minvalde ve büyük bir çoğunlukla olumlu yönde birleşen bu kelimenin türemiş olması af(afv) ve affetme kavramının insanoğlu için ne kadar büyük bir önem arz ettiğinin bir göstergesidir.

Süreç olarak ‘Affetme’

  Affetme aslında insanın kendisine dolaylı ya da direkt olarak maruz kaldığı bir haksızlık, eza, cefa veya adaletsiz bir davranışa karşılık, bulamış olduğu olumlu muamele halidir.”Gerçek bir affetme, gönüllüdür, koşulsuzdur ve aktif bir süreçtir. Bütün bir affettirme hem affedeni hem de affedileni dönüştürebilir[6]”

   “Affetme suçluya karşı kurbanın (kendisine karşı suç işlenen) düşünce, duygu ve davranışlarıyla gerçekleşen digergam dönüşüme verilen bir isimdir. Affetmeyi redderek bunda ısrar etme durumu ise kin gütmedir. Affetmek suçu görmezden meydana gelmek ya da suça bahane bulmak anlamına gelmez. Suçlunun yaptığı bir şeyden suçlu olması, belki olayların daha farklı gelişmiş olmasını dileme, en azından suçlunun yaptığı şeyi bir daha tekrarlamayacağı konusunda iyimser olunması manasına gelir. Affetme, suçlunun sorumluluğunda kurtuluş anlamına gelmez. Affetme, manevi anlamda kırgınlık yaşayan kimsenin, bu kırgınlığı ve kızgınlığından suçlu lehine vazgeçmesidir[7].”

  “Ancak affetme, sadece “affediyorum” sözünden ibaret değildir. Bireyin davranışlarına, hayat tarzına ve başkalarıyla olan ilişkilerine yansıyan bir yönü vardır.[8]” Affetme kurbanın suçluyu affetmediği gibi onunla olan ilişkisine de bunu yansıtarak göstermesidir. Aksi hale affetme süreci tam olarak gerçekleşmemiş olacaktır[9].

 

Affetmeye neden ihtiyaç duyarız ve Ne için gereklidir?

     İnsan davranışları içerisinde yaparken en çok zorlandığı davranışlardan birisidir; affetmek. “Affetmek çok ender başvurduğumuz bir çaredir.[10]”

  Aslında Affetmek kendimize sunduğumuz bir armağandır.[11] Boşu boşuna acı çekmememize engel olacak bir gönül eylemidir. ”Mantık olarak, büyük suçların bağışlanmasının neredeyse olanaksız olduğu sonucuna varabilirsiniz, özellikle de eğer yaşamınızın en güzel dönemi başka birisinin yaptığı bir hatayla mahvolmuşsa. Ama affetmek asla olanaksız değildir.[12]”Affetmeyi başarabilirse bundan en karlı çıkacak kişinin yine kendisi olacaktır. Tabi hala haklı olmayı geri kalan her şeye tercih edecek insanlar haricinde.

  Affetmek için ne gerekir? “Dış işleri bakanının diplomatik yetenekleri mi? Yukarıdan bir mucize mi? Ya da affetmek, suç gerçekten ağır olduğunda ortalardan kayıp mı oluyor? Üzücü hataları affetmek, dünyanın hala inandığı gibi yüzeysel ve eğitimsiz duygusallara özgü saf bir eylem mi?”[13]

  Affetmek insanı özgürleştirir, insanı aşağı çeken öfke ve dargınlıktan kurtularak beyninde ki kin ve öfkeye ait olan kelepçelerden kurtulabilirsiniz.[14]

  Affetmek ruhumuzu canlandırır. Kendimizi daha mutlu hissetmemizi sağlar ve düşüncelerimizi aydınlatır. Adımlarımız hafifler ve günlerinizi şikayetlerin gölgesinde geçirmekten kurtulursunuz.[15]