murtaza orhan kemal

murtaza  orhan kemal

bugün sizlere büyük muharrir orhan kemalin kalem almış olduğu murtaza isimli rumeli muhaciri bir bekçi olan murtazanın hayatını anlattığı kitaptan özet geçeceğim.



orhan kemalin yazdığı bir devrin ; sıradan insanların gözünden anlatılmasının hikayesidir aslında. basit ve saf bir rumeli göçmeninin gözünden tasvir edilir yeni türkiye. sanayileşme hamlesinin getirdikleri ve götürdükleri , devrin jakobenlerinin alt kısmı, iltimas ve adam kayırmayı yıllarca (u: kit) lerde düzenin nasıl işlediği ve neden böyle olduğunu bir fabrikada görev alabilecek işçisinden şefine bekçisinden aşçısına müdüründen kontrölörüne kadar anlatan bir hikaye görünümlü bir devrin tasviridir aslında.

bekçilikten fabrika denetçi yardımcılığına atanan ve sadece işini yapmak isteyen bir insan anlatılır. sadece işini yapmak isteyen...
karşısında koskoca bir fabrika vardır şefinden  işçisine kadar, onu sadece hatır için işe alan müdür bile anlamamıştır ilk başta lakin murtaza hiç ödün ve taviz vermeden maaşını bile sormadan çalışır . üstüne maaşsız mesai ile bile çalışır. çok sürmez fabrikadakileri karşısına alması ...

müdür bey görür ki murtaza saf ve dürüst aynı zamanda işine bağlı sadece çalışır...
 müdür bey görür ki murtaza 1 ayda çalışmaktan zaten zayır olan vücudu iskelotora dönmüş...

murtaza o kadar işine bağlıdır ki fabrikada çalışan kendi kızlarını bile mesai başında uyudukları için yere çalmaktan geri durmayacaktır.

murtaza nı kızı babasının darbesiyle kafasını yere çarpıp 1 hafta can çekişirken bile murtaza fabrikayı soyan hırsızların peşindedir.
tam 36 saat uykusuz dur murtaza aynı zamanda kızı evde can çekişmekte fakat cebinde 5 kuruş parası yoktur ...

mahkemden saatlerce ifade vermiş araksından eve dönüp 2 saati uyuyamadan tekrar mesaisine dönmüştür murtaza...

uykusuzluğa  dağ mı dayanırki murtaza dayansın...

uyumuştur murtaza kontrollük yaptığı kulübede. fırsat kaçırmaz fabrikanın soysuz tembel işçileri ve şefleri görmüşlerdir bir kere murtazayı uyurken kitlerler garip rumelili muhacir murtazayı uyuduğu yere garip muhacir kitlendiğinin bile farkında olamayacak kadar yorgun ve bitap düşmüştür.

fabrika ahalisi büyük bir kin ve hasetle müdür beyi bekelrler aylardır kendilerinin tüm tembelliklerini ortaya çıkaran muhacir murtazanın yapmış olduğu bu büyük falsoyu göstereceklerdir müdür beye ki kovsun garip muhaciri ki onlarda eski tas eski hamama dönsünler...

müdür bey gelir fabrikaya geçer odasına damlar arkasından büyük şef; vakti zamanında murtaza enselemiştir onu mesai başında uyurken
bir kere değil her gün aynı vaziyet vardır söylemiştir müdüre yemiştir bir araba azar; şefin vardır kuyruk acısı murtazadan müdürden sonra en büyük rütbeli şef bir bekçi yüzünden tüm faprikanın önünde azap yemiştir kolay yenilip yutulur bir şeymidir bu azar ve asla unutmamıştır  ve unutturmayacaktır

şimdi fırsat kuşu önüne kadar konmuştur; kaçırır mı hiç bu treni....
direkt söyler müdüre efendim der kontroller yardımcısı murtaza çok büyük bir yanlış yaptı ve görevi başında uyudu bizde kendisini derdest ettik sizi bekleriz suç mahalinde ...

arkasında onlarca şef yardımcıları ve ustabaşıları vardır büyük şef in müdür bey anlamıştır... lakin işin perde arkasınıda bilir murtazanın niye uyuduğunu

garip muhacir uykusur ve perişandır 2 gündür gözüne tek damla uyku girmemiştir...

müdür bey bakar topluluğa ve bir kaç söz söyler önce azarlar bu kendileri kocaman ama işleri bir çocuktan noksansız herfileri ve emreden dağılın burdan bir daha karşıma böyle şeylerle çıkmayın ve çağırın yanıma der murtazayı.

şefler büyük bir şoka uğramıştır fabrika ahalisi resmen bozulmuşlardır onlar zannnetmişlerdir ki aylardır kin ve nefret ksutukları muhacir murtazayı bugün başlarından salya sümük def ettirecekler...